glutenvrijehaverdeel2

Glutenvrije haver, deel 2

Geef mij ´s ochtends een flinke bak haver, geweld in kokend water, met wat vers fruit en specerijen, en ik kan er tegen aan!

Ja, ik ben gek op haver. In brood, in koekjes en dus als ontbijt. Eerder schreef ik al hoe het zit met glutenvrije haver.

glutenvrije-bakker-worden

Naar aanleiding van dat blog sprak ik met een bezoeker in de winkel. Ze had gehoord dat er een giftig stofje in haver zit, waardoor het eigenlijk minder gezond is dan gedacht wordt. Maar het fijne ervan, wist ze niet.

Ai, daar wilde ik meer van weten, want het kan toch niet zo zijn dat ik haver promoot als lekker gezond en voedzaam graan, terwijl dat misschien niet helemaal klopt.

 

Het giftige stofje in haver

Fytinezuur is de naam van het stofje dat een aantal planten, waaronder haver, aanmaakt om zichzelf te beschermen. Het is een giftig stofje dat een belager (mens of dier) ervan weerhoudt om het plantje op te eten. Granen, noten en zaden zijn de grootste bron van fytinezuur in onze voeding. Fytine bevindt zich in de vliesjes van graankorrels.

Fytinezuur valt onder de noemer ´anti-nutriënt´, een stof die de opname van o.a. mineralen, spoorelementen en vitamines door het lichaam belemmert. Fytinezuur bindt zich voornamelijk met calcium, ijzer, magnesium en zink. Deze verbindingen worden niet door de darmen opgenomen en verlaten onbenut het lichaam. Zonde, zo gaan belangrijke voedingsstoffen verloren!

 

 

Hoe slecht is zo´n giftig stofje werkelijk?

Fytinezuur is niet de enige anti-nutriënt die je kan terugvinden in je voeding. Zo vallen o.a. lectine (eiwit in planten) en solanine (neurotoxine te vinden in tomaten, aardappelen en andere leden van de nachtschade familie) ook onder anti-nutriënten. Ze beperken dus de opname van belangrijke mineralen.

Maar deze anti-nutriënten, zoals Rineke Dijkinga, specialiste in orthomoleculaire- en natuurgeneeskunde beschrijft in haar blog, hebben wel degelijk nut in het menselijk lichaam.

´Pas als we er teveel van nemen gaan deze stoffen een vervelende rol spelen. Zonder een beperkte hoeveelheid vrije radicalen zouden infecties vrij spel hebben. Een beetje nitraat houdt onze bloeddruk gezond. En ook fytinezuur, in beperkte mate, hebben we nodig om ’toxische’ stoffen te binden, als antioxidant en als activator van witte bloedcellen. Het beschermt ons dus ook tegen onze omgeving die steeds meer toxische/milieubelastende stoffen en bacteriën/virussen bevat.´

In een blog op de website Everyday Health las ik dat fytinezuur mogelijk bijdraagt aan het verlagen van het cholesterol gehalte en de bloedsuikerspiegel.

Tja, in beperkte mate kan het geen kwaad om anti-nutriënten binnen te krijgen. Een gezond lijf weet daar wel raad mee. Als je teveel binnenkrijgt, dan kan het een kwalijke zaak worden. Maar wat is teveel? En wat als je darmen niet optimaal functioneren? Wat als je sowieso al een slechte opname van mineralen, vitaminen en spoorelementen hebt?

Daar heb ik geen antwoord op gevonden. Wel kun je met onderstaande tips de inname van fytinezuur beperken.

 

 

Het beperken van fytinezuur in je voeding

 

Het langer laten rijzen van je brooddeeg verbetert de afbraak van fytinezuur in het brood, voordat het de oven in gaat.

Variatie in je voeding. Het is een dooddoener, ik weet het. Variatie in je dieet zorgt er voor dat je van alles wat binnenkrijgt en vermindert het risico dat je teveel anti-nutriënten nuttigt.

Wat je kunt doen om fytinezuur in je voeding te beperken is het weken of laten ontkiemen van je granen, noten en zaden. Hiermee breekt voor een groot deel het fytinezuur af. Haver kun je het beste één nacht laten weken in water of zuivel.

 

Met dit recept voor ´Overnight Oats´ maak je een lekker gezond ontbijt, met haver, zonder fytinezuur:

  • doe ´s avonds 50 gram havervlokken in een kom of glas.
  • schenk daar naar wens water, melk of amandelmelk bij
  • zet dit afgedekt in de koelkast.
  • de volgende ochtend voeg je nog wat vers fruit toe en je hebt ´overnight oats´ als ontbijt.

Sinds ik mij verdiep in deze materie, eet ik ´overnight oats´. Heerlijk! En het klinkt zo gezellig, net alsof de haver bij je komt logeren (maar dat is mijn associatie… ) Ik doe er ´s ochtends nog een beetje heet water bij, zodat het niet zo koud op de maag valt (beter voor de spijsvertering).

 

Lees hier het complete artikel van Rineke Dijkinga met nog meer tips om fytinezuur in je dieet te beperken.

 

 

Haver gezond?

Nu je dit weet over haver, is het dan nog steeds zo gezond als ik voorheen beweerde? Ik ben van mening dat haver een zeer voedzaam graan is. Met de juiste manier van bewerken (bijvoorbeeld weken) en voldoende variatie in mijn voedingspatroon blijf ik het eten. Zoals de titel van het blog van Dijkinga luidt:

´Alles is gif en niets is zonder gif. De dosis bepaalt´ (uitspraak Paracelsus)

 

Wat is jouw gedachte over fytinezuur in je voeding? Was het jou al bekend dat dit de opname van belangrijke mineralen en spoorelementen belemmert? Laat je opmerkingen hier achter.

 

Schrijf je reactie in onderstaand commentaarveld.

 

Smakelijke groet,

Gebaksjuwelier

 

Inschrijven nieuwsbrief

2 reacties

  1. Gaby op 5 november 2014 om 18:58

    Ik heb er ook een artikel over geschreven en ben daarvoor de wetenschappelijke literatuur ingedoken. Ik vond onder andere een artikel waarbij ze de voedingswaarde van granen met fytinezuur voor en na het weken vergeleken. Ja, het fytinezuur gehalte neemt af door het weken, maar óók het ijzer- en zink-gehalte nam hierdoor af! Zoveel schiet je daar dus helaas niet mee op 🙂
    Hier vind je het hele artikel: http://iamafoodie.nl/fytinezuur-moeten-daar-iets-mee/

    • Paula op 5 november 2014 om 19:55

      Hoi Gaby, bedankt voor je link. Die kwam bij mij niet bovendrijven tijdens de zoektocht naar informatie :-/ En zekers: variation is key! Haha, gelukkig vergeet ik het weken van mijn ´overnight oats´ wel eens. Zo eet ik dan weer ongeweekt, dan weer geweekte haver en krijg ik van alles wat binnen. Nogmaals dank!

Laat een reactie achter